Przepisy wyraźnie wskazują, kiedy pracodawca ma obowiązek dostarczenia pracownikom odzieży i obuwia roboczego. W niektórych sytuacjach pracownik może używać własnej odzieży i obuwia jako roboczego. Dowiedz się więcej na ten temat i sprawdź, kiedy i w jakiej wysokości wypłaca się ekwiwalent za pranie odzieży roboczej.
1. Kiedy pracodawca musi dostarczyć pracownikowi odzież i obuwie robocze?
Pracodawca musi dostarczyć pracownikowi odzież i obuwie robocze w dwóch przypadkach:
● gdy odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
● gdy występują szczególne wymogi technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.
Odzież i obuwie robocze przydzielane są pracownikowi nieodpłatnie i stanowią własność pracodawcy. W przypadku rozwiązania stosunku pracy, pracownik musi oddać je pracodawcy.
Ważne:
Jeżeli utrata lub zniszczenie odzieży lub obuwia roboczego nastąpiły z winy pracownika, jest on obowiązany zwrócić pracodawcy kwotę równą niezamortyzowanej części utraconego lub zniszczonego wyposażenia.
2. W jakim dokumencie pracodawca powinien ustalić zasady dotyczące wyposażenia w odzież i obuwie robocze?
Rodzaje odzieży i obuwia roboczego, a także przewidywane okresy użytkowania ustala pracodawca, po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami. Na podstawie tych ustaleń, powinny zostać sporządzone w zakładzie tabele norm przydziału odzieży i obuwia roboczego.
W firmach, w których musi być sporządzony regulamin pracy, tabele norm przydziału powinny stać się częścią regulaminu.
3. Kiedy pracownik może używać odzieży i obuwia własnego jako roboczego?
Przepisy prawa pracy dopuszczają możliwość używania własnej odzieży lub obuwia przez pracownika, jednak tylko po spełnieniu określonych warunków, tj.:
– pracodawca musi ustalić wykaz stanowisk, na których jest to dopuszczalne,
– konieczne jest uzyskanie na takie rozwiązanie zgody pracownika,
– odzież i obuwie pracowników muszą spełniać wymagania bhp.
Ważne:
Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez odzieży i obuwia roboczego, jeśli ich stosowanie jest wymagane na danym stanowisku pracy (art. 237(9) § 1 k.p.).
Odzież i obuwie robocze dostarczane przez pracodawcę powinny spełniać wymogi Polskich Norm.
Możliwość korzystania z własnej odzieży roboczej pracownika jest niedopuszczalna na stanowiskach pracy, na których wykonywane są prace:
● związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych oraz
● powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.
4. Czy za korzystanie przez pracownika z własnej odzieży i obuwia roboczego przysługuje mu ekwiwalent pieniężny?
Korzystanie przez pracownika z własnej odzieży i obuwia roboczego rodzi, po stronie pracodawcy, obowiązek wypłaty ekwiwalentu, którego wysokość powinna uwzględniać aktualne ceny zakupu odzieży i obuwia roboczego.
5. Co jaki czas wypłaca się ekwiwalent za korzystanie z własnej odzieży i obuwia roboczego?
Przepisy nie określają, co jaki czas należy wypłacać ekwiwalent. Kwestię tę powinien ustalić pracodawca z pracownikami lub ich przedstawicielem.
6. Kiedy i w jakiej wysokości wypłaca się ekwiwalent za pranie odzieży roboczej?
Pracodawca jest zobowiązany do prania, konserwacji, naprawy, odpylania i odkażania przydzielonej pracownikowi odzieży roboczej i obuwia.
Jeśli pracodawca nie jest w stanie zapewnić prania odzieży roboczej, może tę czynność powierzyć pracownikowi. W takiej sytuacji pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny za pranie odzieży we własnym zakresie.
Nie jest określone, w jaki sposób należy obliczać koszty prania odzieży roboczej poniesione przez pracowników. W sytuacji, gdy będą oni korzystać z usług zakładu pralniczego, pracodawca może sam zorientować się, ile to kosztuje albo zażądać okazania paragonu. Jeśli pracownik pranie zamierza wykonywać w domu, najlepiej, aby pracodawca wcześniej ustalił z nim wysokość tego ekwiwalentu.
7. Jak ustalić okresy używania odzieży i obuwia roboczego?
Odzież i obuwie robocze nie mogą być używane dłużej niż do czasu, kiedy możliwa jest ich naprawa pozwalająca zachować cechy ochronne i użytkowe.
8. W jakich przypadkach nie można powierzyć pracownikowi prania odzieży roboczej?
Niedopuszczalne jest powierzenie pracownikowi prania, konserwacji, odpylania i odkażania odzieży roboczej, jeżeli w wyniku stosowania w procesie pracy uległy one skażeniu środkami chemicznymi, promieniotwórczymi lub materiałami biologicznie zakaźnymi.
