Ministerstwo Rozwoju przygotowało pakiet ponad 50 zmian, które mają uprościć prawo podatkowe i gospodarcze. W przekazanym właśnie do konsultacji projekcie znalazły się też dwie ważne zmiany Kodeksu pracy w zakresie przepisów BHP.
– Nasz projekt to ponad 50 uproszczeń, które sprawią, że w kieszeniach przedsiębiorców zostanie przez 10 lat przynajmniej 3,8 mld zł – powiedział wicepremier, minister rozwoju i finansów Mateusz Morawiecki.
Zmiany obejmą m.in. podatki dochodowe, VAT, Ordynację podatkową czy ustawę o rachunkowości. Zakłada się też m.in. zmniejszenie wymogów w zakresie obowiązkowych szkoleń BHP poprzez ograniczenie obowiązku przeprowadzania szkoleń okresowych BHP pracowników administracyjnych i biurowych w tych branżach, które są najmniej wypadkowe.
Osoby zajmujące się bezpieczeństwem i higieną pracy powinny zwrócić szczególną uwagę na 2 zaplanowane zmiany:
1. Ograniczenie obowiązku przeprowadzania szkoleń okresowych BHP dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach o najniższych wskaźnikach wypadkowości i warunkach środowiska pracy, w których występują najmniej szkodliwe czynniki dla zdrowia.
Kwestie dotyczące szkoleń okresowych regulowane są w prawie UE, jak również przepisach krajowych. Zgodnie z art. 12 dyrektywy Rady z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy (89/391/EWG) (Dz.U. L 183 z 29.6.1989, str. 1), pracodawca powinien zapewnić, aby każdy pracownik otrzymał odpowiednie przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, w szczególności w postaci przyswojenia informacji i instrukcji specyficznych dla swojego miejsca pracy lub rodzaju wykonywanych czynności:
– podczas przyjmowania do pracy,
– w wypadku przeniesienia na inne stanowisko robocze,
– w wypadku wprowadzenia nowego wyposażenia lub zmiany wyposażenia miejsca pracy,
– w wypadku wprowadzenia nowej technologii.
Szkolenie powinno być:
– dostosowane, z uwzględnieniem charakteru występujących nowych lub zmienionych
zagrożeń, oraz
– powtarzane okresowo, jeżeli jest to konieczne.
Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, Kodeks pracy nazbyt rygorystycznie wdraża regulacje prawne powyższej dyrektywy w zakresie szkoleń, obejmując wszystkich pracowników obowiązkiem odbywania szkoleń okresowych, a nie jak to jest wskazane, tylko wtedy jeśli jest to konieczne i uzasadnione.
Przepis art. 237 (3) § 2 Kodeksu pracy stanowi, że „pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie (…)”.
Z powołanej wyżej dyrektywy wynika, że szkolenie powinno być powtarzane, mając na względzie charakter zagrożeń oraz efektywność samego szkolenia. Po zmianie Kodeks pracy będzie również uwzględniał przypadki, w których pracownicy określonych grup zawodowych będą zwolnieni ze szkolenia okresowego, jeśli nie jest to wymagane ze względu na ewentualne zagrożenia, czy też efektywność szkolenia.
Co się zmieni?
Proponowane rozwiązanie uzależnienia konieczność powtórzenia szkolenia BHP od kategorii ryzyka danej grupy działalności, określonej zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i skutków (Dz.U. z 2016 r. poz. 1005) i odnosi się jedynie do pracowników administracyjno-biurowych.
Propozycja zakłada by szkolenia okresowe BHP nie były obowiązkowe dla pracowników administracyjno-biurowych zatrudnionych u pracodawcy zakwalifikowanego do grupy zawodowej, dla której określono nie wyższą niż trzecią kategorię ryzyka. Należy podkreślić, że są to grupy działalności o najniższych wskaźnikach wypadkowości i o warunkach środowiska pracy, w których występują najmniej szkodliwe czynniki dla zdrowia.
Zgodnie z powyższym rozporządzeniem zostało określonych 30 kategorii ryzyka. Propozycja obejmuje jedynie pierwsze 3 z 30, co stanowi 10% kategorii ryzyka, które nie byłby objęte obowiązkiem szkoleń okresowych, i dotyczy tylko pracowników administracyjno-biurowych.
2. Zwiększenie możliwości pełnienia zadań służby BHP przez pracodawcę zatrudniającego do 50 pracowników i zakwalifikowanego do nie wyższej kategorii ryzyka niż trzecia w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym, z obecnego limitu 20 pracowników.
Zgodnie z art. 237 (11) § 1 Kodeksu pracy, pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy zwaną dalej „służbą bhp”, pełniącą funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zaś pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy.
Pracodawca posiadający ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp może sam wykonywać zadania tej służby, jeżeli:
1) zatrudnia do 10 pracowników albo
2) zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Obecna konstrukcja przepisu uniemożliwia pracodawcy zatrudniającemu od 21 do 50 pracowników wykonywanie zadań służby bhp – nawet wtedy, gdy pracodawca spełnia wymogi kwalifikacyjne dla pełnienia tej służby.
Co się zmieni?
Ministerstwo wskazuje, że zasadne zatem jest, aby pracodawca zatrudniający do 50 pracowników (tj. co do zasady nie tworzący służby bhp z sektora mikro i małych przedsiębiorstw), który ukończył szkolenie dla pracodawców wykonujących zadania służby bhp zgodnie § 13 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2004 r. poz. 1860 z późn. zm.), również mógł pełnić zadania służby bhp.
Kodeks pracy powinien pozostawić w dyspozycji pracodawcy możliwość dokonania wyboru w zakresie wyznaczenia osoby wykonującej zadania służby bhp (tj. wyznaczyć siebie, pracownika lub pod pewnymi warunkami specjalistę spoza zakładu pracy) – mając na uwadze optymalizację organizacji pracy w zakładzie pracy oraz jak najlepsze wykonanie zadań służby bhp.
Ministerstwo podkreśla, że proponowane rozwiązanie odnosi się jedynie do grup działalności o najniższych wskaźnikach wypadkowości i o warunkach środowiska pracy, w których występują najmniej szkodliwe czynniki dla zdrowia. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i skutków zostało określonych 30 kategorii ryzyka. Propozycja obejmuje jedynie pierwsze 3 z 30, co stanowiłoby 10% kategorii ryzyka
Projekt ustawy znajduje się obecnie na etapie konsultacji publicznych.
